Znamię łojowe
Charakterystyka
Znamię łojowe (Naevus sebaceous, NS) to często występujący guz o charakterze nienowotworowym, który zazwyczaj lokalizuje się na szyi i głowie, a szczególnie na owłosionej skórze głowy, choć może wystąpić na każdej części ciała. Jest to wrodzona zmiana skórna wywodząca się z mieszków włosowych, nie można jej więc nabyć. Z tego względu znamię łojowe zazwyczaj diagnozuje się u noworodków, bez względu na płeć, choć często zmiana rozpoznawana jest także w późniejszym wieku. Znamię łojowe przybiera postać wypukłej tarczki, o różowo-pomarańczowym zabarwieniu. Zmiana pokryta jest grudkami i nie rosną na niej włosy, jej granice są dobrze widoczne. W czasie dojrzewania znamię łojowe staje się bardziej żółte i powiększa się, także wtedy zmiana może zacząć powodować świąd. Początkowo zmiana ma owalny lub linijny kształt, natomiast w okresie adolescencji przybiera charakterystyczny, brodawkujący wygląd. Znamię łojowe zazwyczaj występuje pojedynczo, choć znane są przypadki mnogich zmian. Guz z czasem staje się bardziej wrażliwy i kruchy, przez co zaczyna ulegać zranieniom i infekcjom. Znamię łojowe może ulec zezłośliwieniu w raka podstawnokomórkowego i z tego względu jego wczesna diagnostyka i leczenie są bardzo istotne.
Przyczyny powstawania
Znamię łojowe jest wrodzoną wadą rozwojową, która powstaje na skutek anomalii komórkowych w ektodermie już w życiu płodowym. Nie wiadomo jednak, czemu zmiana występuje u konkretnych osób. Prawdopodobną przyczyną mogą być predyspozycje genetyczne, ponieważ wielu chorych ma historię rodzinną znamion łojowych. Za tą teorią przemawia także fakt, że u niektórych Pacjentów wykryto mutacje w genie PTCH. Rozległe znamiona łojowe występują w zespole Schimmelpenninga-Feuersteina-Mimsa, który objawia się także wadami narządu wzroku, serca, kości, a także opóźnieniem umysłowym.
Diagnostyka i leczenie
Dzięki charakterystycznemu obrazowi klinicznemu do rozpoznania znamienia łojowego często wystarcza wywiad medyczny, badanie fizykalne i badanie dermatoskopowe lub wideodermatoskopowe. W przypadkach spornych lekarz może zalecić biopsję wraz z oceną histopatologiczną zmiany. W diagnostyce różnicowej uwzględnić należy wrodzony niedorozwój skóry, zespół znamion naskórkowych, brodawki oraz rogowacenie łojotokowe. Choć znamię łojowe stanowi problem natury estetycznej i praktycznej, jego usunięcie rekomendowane jest przede wszystkim z pobudek medycznych. Guz może powodować świąd i krwawić, jednak najważniejszą przesłanką do jego wycięcia jest możliwość rozwoju w nowotwory złośliwe. Znamię łojowe może także przekształcić się w nowotwory wtórne, na przykład w guza mieszka włosowego (trichoblastomę). Jeśli to możliwe, zmianę powinno usunąć się przed wejściem Pacjenta w okres dojrzewania, czyli zanim guz rozpocznie okres szybkiego wzrostu i zmian morfologicznych. Leczeniem z wyboru znamienia łojowego jest laseroterapia.
Umów wizytę
