Torbiel dermoidalna (skórzasta)
Charakterystyka
Torbiel dermoidalna (DC, dermatoid cyst) to nowotwór łagodny wywodzący się z w pełni dojrzałych, wykształconych komórek pochodzenia naskórkowego. Zmiana należy do grupy anomalii rozwojowych komórek określanych jako potworniaki (teratoma). Cechą charakterystyczną torbieli dermoidalnej jest fakt, że może składać się z tkanek obcych dla regionu ciała, w którym występuje. Do tkanek tych należą skóra, włosy, gruczoły łojowe i gruczoły potowe. Torbiele dermoidalne najczęściej występują w środkowej linii ciała, zwykle w obrębie głowy. W przypadku owłosionej skóry głowy torbiele zwykle lokalizują się na środku głowy w okolicy przedniego ciemiączka lub na szwie skroniowo-jarzmowym. Większość przypadków tego nowotworu diagnozuje się u noworodków i dzieci, bez względu na płeć, są natomiast rzadkie u dorosłych. Około 40% torbieli dermoidalnych obecnych jest już przy urodzeniu. Zmiana ma charakter wolno rosnącego guza dobrze odgraniczonego od otaczającej go skóry, o kolorze cielistym lub żółtawym. Nowotwór zazwyczaj występuje pojedynczo, choć odnotowano przypadki mnogich guzów. Torbiel jest gumowata i miękka w dotyku, łatwo przesuwa się pod naciskiem. Skóra na zmianie może być pozbawiona włosów, jednak nie jest zmieniona chorobowo, a guz nie powoduje dolegliwości bólowych.
Przyczyny powstawania
Torbiele dermoidalne powstają na skutek anomalii rozwojowych embrionalnych komórek multipotencjalnych w życiu płodowym. Wywodzą się z dwóch listków zarodkowych – ektodermy i mezodermy, z których powstają naskórek, paznokcie, włosy i gruczoły. Przyczyny występowania tej anomalii nie są poznane i nie wiadomo, dlaczego torbiele dermoidalne występują u danych osób. Niektóre źródła wskazują na podłoże genetyczne schorzenia, teoria ta nie jest jednak potwierdzona naukowo.
Diagnostyka i leczenie
Rozpoznanie torbieli dermoidalnej możliwe jest dzięki wywiadowi medycznemu oraz badaniu fizykalnemu, a także dzięki metodom obrazowym, takim jak tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny i badanie ultrasonograficzne. W uzasadnionych przypadkach lekarz może zalecić wykonanie biopsji wraz z oceną histopatologiczną pobranego materiału. W diagnostyce różnicowej uwzględnić należy krwiaka podokostnowego, histiocytozę z komórek Langerhansa, kostniaka i inne. Usunięcie torbieli dermoidalnej zazwyczaj uzasadnione jest względami estetycznymi, praktycznymi oraz medycznymi – zmiana może ulec uszkodzeniu lub nadkażeniu bakteryjnemu. Co więcej, szybko rosnące torbiele mogą powodować uszkodzenia kości czaszki. Choć zezłośliwienie tego nowotworu jest niezwykle rzadkie, opisano przypadek rozwoju raka kolczystokomórkowego na podłożu torbieli naskórkowej. Z tych względów zaleca się usunięcie guza poprzez wycięcie chirurgiczne oraz poddanie go ocenie histopatologicznej.
Umów wizytę