Tłuszczak
Charakterystyka
Tłuszczak (lipoma) to najpowszechniejszy łagodny nowotwór tkanek miękkich. Guz zbudowany jest z dojrzałych komórek tłuszczowych – adipocytów. Występuje częściej u osób powyżej 40. roku życia, niezależnie od płci. Przybiera wygląd miękkiego, dobrze odgraniczone guza zlokalizowanego pod skórą, który łatwo przesuwa się przy dotyku. Tłuszczak może wystąpić na każdej części ciała, w tym na skórze głowy, choć najczęściej dotyczy tułowia i kończyn. Tłuszczak rośnie powoli i zazwyczaj osiąga rozmiar 2-3 centymetrów, choć jego średnica może przekroczyć nawet 10 centymetrów. Najczęściej występuje pojedynczo, choć znane są przypadki mnogich zmian. Skóra pokrywająca tłuszczaka nie jest chorobowo zmieniona – tłuszczak wygląda jak półokrągłe lub okrągłe wzniesienie na skórze. Małe guzy zwykle nie powodują dolegliwości i Pacjenci decydują się na ich usunięcie ze względów estetycznych, jednak większe zmiany mogą uciskać okoliczne tkanki, w tym nerwy, powodując ból. Tłuszczaki mają łagodny charakter, czyli nie mają zdolności naciekania do węzłów chłonnych ani tworzenia przerzutów odległych. Tłuszczaki dzieli się na kilka rodzajów, dotyczą one jednak obszarów innych niż głowa lub są położone w obrębie narządów wewnętrznych, nie zostaną więc omówione w poniższym wpisie.
Przyczyny powstawania
Dokładne przyczyny powstawania tłuszczaków nie są znane, jednak wiele badań wskazuje na to, że powstają wskutek predyspozycji genetycznych. Tłuszczak rozwija się, gdy dochodzi do przerostu tkanki tłuszczowej – niedojrzałe komórki tłuszczowe przekształcają się w dojrzałe w wyniku niekontrolowanego procesu. Z tego powodu uważa się, że uraz skóry może być jedną z prawdopodobnych przyczyn tłuszczaka – poprzez uwalnianie cytokin prozapalnych następuje różnicowanie niedojrzałych komórek tłuszczowych do dojrzałych adipocytów, z których powstaje guz. Za tą teorią przemawia fakt, że tłuszczaki mogą powiększać się wraz ze wzrostem masy ciała, jednak nie maleją przy jej utracie. Osoby, które spożywają alkohol, chorują na otyłość, cukrzycę i hiperlipidemię mają większą tendencję do powstawania tłuszczaków. Z kolei występowanie mnogich tłuszczaków może być przejawem chorób takich jak Zespół Proteusza, rodzinna mnoga tłuszczakowatość, Choroba Madelunga, Choroba Dercuma oraz Zespół Gardnera.
Diagnostyka i leczenie
W większości przypadków postawienie diagnozy możliwe jest na podstawie wywiadu medycznego oraz obrazu klinicznego guza. W przypadkach wątpliwych lekarz może zalecić wykonanie badania ultrasonograficznego zmiany lub biopsji wraz z oceną histopatologiczną. Wdrożenie badań dodatkowych zazwyczaj zaleca się przy guzach o średnicy powyżej 10 centymetrów, cechujących się szybkim wzrostem i małą ruchomością, a także u Pacjentów w podeszłym wieku. Trafna diagnostyka tłuszczaka jest szczególnie ważna ze względu na jego podobieństwo do tłuszczakomięsaka, czyli nowotworu złośliwego. Leczenie tłuszczaków o jasnym obrazie klinicznym zazwyczaj motywowane jest względami estetycznymi, praktycznymi (mogą utrudniać pielęgnację skóry głowy), ale także medycznymi – duże guzy mogą powodować ucisk na okoliczne tkanki i ulegać urazom. Tłuszczaki najczęściej poddaje się wycięciu chirurgicznemu. W przypadkach spornych lekarz zazwyczaj zaleci wycięcie zmiany i poddanie jej badaniu histopatologicznemu. Tłuszczaki nie mogą ulec zezłośliwieniu, Pacjent może więc zdecydować o niestosowaniu leczenia w przypadkach, gdy istnieje pewność co do łagodnego charakteru zmiany.
Umów wizytę
