Trichotillomania

Charakterystyka 

Trichotillomania to zaburzenie polegające na uporczywym i niekontrolowanym wyrywaniu własnych włosów. Osoby chore najczęściej wyrywają włosy z głowy, ale także z brwi, rzęs, brody i innych owłosionych części ciała. Zaburzenie może mieć różne nasilenie, jednak w ciężkich przypadkach na ciele lub głowie mogą pojawić się łyse miejsca. Zdarza się, że chorzy bawią się włosami, gryzą je, drapią lub zjadają (całe włosy, ich fragmenty lub cebulki – nazywamy to trichofagią). Choć o zaburzeniu nie mówi się wiele, szacuje się, że dotyczy ono aż 1 na 50 osób. Na trichotillomanię częściej chorują dzieci, a jeśli pojawi się ona w wieku dorosłym, częściej dotyka kobiet. Warto dodać, że zaburzenie może występować samodzielnie, w parze z depresją, zaburzeniami lękowymi i zaburzeniami odżywiania się oraz uzależnieniami. Trichotillomania ma negatywny wpływ na funkcjonowanie w społeczeństwie, a chorzy często wstydzą się szukać pomocy i zakrywają łyse miejsca nakryciami głowy lub makijażem. Jeśli podejrzewasz trichotillomanię u siebie lub u bliskiej osoby, pamiętaj, że to zaburzenie można leczyć.

Przyczyny

Przyczyny trichotillomanii nie są całkowicie poznane. Wielu badaczy wskazuje na genetyczne podłoże choroby, inni wymieniają czynniki temperamentalne i środowiskowe. Z psychologicznego punktu widzenia, trichotillomania może być próbą regulacji emocji, takich jak napięcie czy niepokój, co upodabnia chorobę do zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych. Trichotillomania może być także odpowiedzią na działanie czynników stresowych – wyrywanie włosów funkcjonowałoby wtedy jako mechanizm radzenia sobie ze stresem. Istnieje również hipoteza, że trichotillomania jest związana z zaburzeniami ze spektrum uzależnień. Obecnie zaburzenie klasyfikowane jest jako zaburzenie kontroli impulsów, choć naukowcy nadal pracują nad dokładniejszym poznaniem przyczyn i charakteru trichotillomanii.

Rodzaje

W psychologii wyróżnia się 3 podtypy choroby, zależne od przebiegu klinicznego:

• O wczesnym początku – choroba rozwija się u dzieci do 8 roku życia, ma łagodny przebieg i często ustępuje sama.
• Automatyczny – ten podtyp dotyczy 75% wszystkich chorych i polega na nieświadomym wyrywaniu włosów zazwyczaj podczas biernych czynności, takich jak oglądanie telewizji, czytanie, jazda samochodem.
• Skoncentrowany – chory jest skupiony i zaangażowany w wyrywanie włosów i wykazuje intensywne myśli dotyczące tego procesu. Przed czynnością chorzy czują niepokój lub napięcie, a po jej zakończeniu ulgę lub gratyfikację.

Diagnostyka 

Statystycznie trichotillomanię najczęściej rozpoznaje się u dzieci w wieku pomiędzy 8 a 14 rokiem życia, jednak choroba ta może też wystąpić u dorosłych, zwłaszcza u kobiet, które chorują ok. 5-10 razy częściej niż mężczyźni.

Choć trichotillomania to zaburzenie o podłożu psychicznym, jej diagnozowanie powinno się rozpocząć od wizyty u dermatologa. W procesie diagnostycznym kluczową kwestią jest wykonanie trichoskopii. To nieinwazyjne badanie pozwala lekarzowi dokładnie przyjrzeć się włosom i skórze głowy oraz rozpoznać przyczynę utraty włosów. Dzięki trichoskopii lekarz jest w stanie ocenić, czy włos został wyrwany czy wypadł samoistnie. Jeśli dermatolog zauważa, że włosy zostały usunięte mechanicznie, kieruje on Pacjenta na konsultację psychiatryczną i do psychoterapeuty behawioralno - poznawczego. Psycholog lub psychiatra, mając już informację od dermatologa, że utrata włosów nie jest wynikiem innej choroby, tj. np. łysienia plackowatego, na podstawie wywiadu medycznego, obrazu psychologicznego chorego i współistniejących zaburzeń potwierdza występowanie trichotillomanii.

U dzieci proces diagnozowania najczęściej zaczyna się, kiedy dorośli opiekunowie zauważają łyse miejsca na głowie dziecka i zgłaszają się do dermatologa z podejrzeniem łysienia plackowatego. W czasie wizyty na podstawie trichoskopii lekarz wyklucza inne choroby skóry głowy i rozpoznaje trichotillomanię. Podobnie jest w przypadku chorych, którzy nie są świadomi faktu, że wyrywają swoje włosy. Chorzy, przekonani o tym, że włosy samoistnie nadmiernie im wypadają, udają się do dermatologa, ponieważ szukają terapii mającej zniwelować łyse miejsca na skórze głowy, czy poprawić gęstość i jakość włosów. Słysząc diagnozę są często zaskoczeni i wypierają fakt istnienia zaburzenia. Według badań, w przypadku dorosłych, którzy świadomie wyrywają włosy, do zdiagnozowania choroby w gabinecie specjalisty często nie dochodzi. Chorzy często ukrywają chorobę lub zaprzeczają jej wystepowaniu, wstydząc się przyznać do swoich zaburzeń, przez co nie podejmują żadnego leczenia farmakologicznego ani psychoterapii. To sytuacja szczególnie niebezpieczna, ponieważ nieleczona trichotillomania może prowadzić do poważniejszych problemów, np. depresji czy zachowań nerwicowych.

Metody leczenia

Psychoterapia jest podstawą w leczeniu trichotillomanii. Najczęściej stosuje się terapię poznawczo-behawioralną, a także trening zmiany nawyków. Farmakoterapia wprowadzana jest najczęściej wtedy, gdy Pacjent oprócz trichotillomanii choruje na zaburzenia lękowe i depresyjne. Leczenie chirurgiczne może być niezbędne w leczeniu powikłań trichofagii, aby usunąć trichobezoar (kłęb włosów) z przewodu pokarmowego.

Dermatolog może pomóc Pacjentom chorym na trichotillomanię, dobierając odpowiednie leki przeciwświądowe i przeciwzapalne, np. łagodne sterydy do stosowania miejscowego, mające łagodzić podrażnioną i swędzącą skórę głowy lub innej okolicy ciała. Gdy włosy Pacjenta zaczynają odrastać, jednak proces przebiega zbyt wolno lub nie daje zadowalających rezultatów, specjalista może zalecić suplementy lub leki na porost włosów. Jeśli stan skóry głowy Pacjenta na to pozwala, specjalista może wprowadzić zabiegi mające przyspieszyć odrost włosów i poprawić ich kondycję. Trzeba podkreślić, że zabiegi te nie likwidują przyczyny problemu, jedynie wspomagają odrost włosów, zatem ich wprowadzenie ma sens tylko i wyłącznie wtedy, gdy Pacjent nie wyrywa już włosów. Zastosowanie poniżej wymienionych zabiegów w zdecydowanej większości możliwe jest w przypadku Pacjentów dorosłych. U dzieci, które znacznie częściej chorują na trichotillomanię, zabiegi te nie są rekomendowane.

Zabiegi wspomagające odrost włosów:

• Mezoterapia igłowa owłosionej skóry głowy – składniki aktywne dopasowane do potrzeb i problemów Pacjenta zostają podane metodą iniekcji w skórę głowy, stymulując odbudowę i aktywność mieszków włosowych.
• Iniekcje z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego  – osocze pobrane bezpośrednio z krwi Pacjenta dostarcza czynniki wzrostu do mieszków włosowych, poprawia ich kondycję i stymuluje je do pracy. Poprawia także krążenie krwi, co przekłada się na szybszy porost włosów.
• Mezoterapia mikroigłowa – zabieg pobudza naturalne zdolności skóry do regeneracji poprzez mikronakłucia prowadzące do lepszego dotlenienia i poprawy kondycji cebulek włosów. W efekcie włosy rosną szybciej, są znacznie silniejsze i grubsze niż wcześniej.
• Fototerapia – jest to zabieg wspomagający terapię wiodącą. Fototerapia opiera się na wykorzystaniu dobroczynnych właściwości światła i pozwala na stymulację mieszków włosowych i pobudzeniu ich do wytwarzania nowych włosów.

Jeśli zauważasz u siebie problemy z włosami lub skórą głowy, lub niepokoi Cię stan Twoich włosów, zapraszamy na profesjonalną konsultację dermatologiczną, w trakcie której zdiagnozujemy problem i przedstawimy dostępne metody leczenia. Zapraszamy do kontaktu z naszą Kliniką.

Umów wizytę