Choroby mające wpływ na stan skóry głowy i włosów
Nadmierne wypadanie włosów, choroby skóry głowy i łysienie może być powodowane przez wiele różnych chorób niezwiązanych bezpośrednio z włosami. Choć lista schorzeń jest bardzo długa i różnorodna, poniższe choroby łączy fakt, że mogą przyczyniać się do nadmiernego wypadania włosów, a nawet łysienia. Lista ta nie jest kompleksowa, ponieważ trudno wymienić wszystkie choroby, które mogą powodować choroby skóry głowy i łysienie, lub z nimi współistnieć. Niemniej jednak do najczęstszych schorzeń mających wpływ na stan skóry głowy i włosy należą:
- Zaburzenia hormonalne
Niedoczynność lub nadczynność tarczycy
Przy niedoczynności tarczycy, oprócz nadmiernego wypadania włosów, Pacjenci zauważają, że włosy tracą blask, są przesuszone, a ich końcówki łatwo się rozdwajają. Chorzy mogą doświadczyć także wyłysienia zewnętrznej części brwi. Nadczynność tarczycy objawia się nadmiernym wypadaniem włosów i problemami z płytką paznokciową – paznokcie podwijają się, stają się łamliwe, a ich struktura jest nierówna. Utrata włosów ma charakter rozproszony i dotyczy całej skóry głowy. Objawy występują zazwyczaj po paru miesiącach od zachorowania.
Zespół policystycznych jajników (PCOS)
Zespół policystycznych jajników to jedna z najczęstszych chorób hormonalnych u kobiet w wieku rozrodczym, która dotyczy nawet do 10% populacji płci żeńskiej. PCOS objawia się podwyższonym poziomem androgenów. To z kolei często wywołuje trądzik, hirsutyzm (nadmierne owłosienie na ciele), insulinooporność i łysienie androgenowe spowodowane nadwrażliwością mieszków włosowych na oddziaływanie DHT (dihydrotestosteronu), czyli aktywnej pochodnej testosteronu.
- Przewlekłe choroby ogólnoustrojowe
Cukrzyca
Łysienie w przebiegu cukrzycy, zarówno typu 1, jak i 2, może wystąpić po kilku miesiącach, a nawet latach od początku choroby. Zazwyczaj ma charakter rozlany, jednak włosy wypadają najintensywniej na szczycie głowy. Nadmierne wypadanie włosów to jeden z pierwszych objawów cukrzycy. Choroba może obniżać poziom odżywienia mieszków włosowych i macierzy włosa, a także osłabiać układ immunologiczny, co również przekłada się na nadmierne wypadanie włosów. Cukrzycy może towarzyszyć także wzmożony łojotok skóry głowy.
Choroby wątroby
Łysienie rozlane może wystąpić u chorych na raka lub marskość wątroby i związane jest z zaburzeniem metabolizmu aminokwasów. Utrata lub przerzedzenie włosów może dotyczyć głowy, ale także pach, brzucha i klatki piersiowej. U mężczyzn obserwuje się również kobiecy typ owłosienia łonowego, który charakteryzuje się tym, że owłosiona powierzchnia jest raczej ostro odgraniczona od skóry pozbawionej silnego owłosienia i ma kształt trójkąta zwróconego podstawą do klatki piersiowej, a przeciwległym wierzchołkiem do krocza.
Choroby nerek
Zdrowe nerki odpowiadają za dobrą kondycję włosów, ponieważ ich praca wpływa na funkcjonowanie innych narządów i produkcję hormonów. Jednym z pierwszych objawów zaburzeń funkcjonowania nerek bardzo często jest nadmierne wypadanie włosów, jak również ich suchość, szorstkość i łamliwość.
- Choroby autoimmunologiczne
Toczeń
Łysienie jest jednym z najczęstszych objawów układowego tocznia rumieniowatego (SLE). Występuje u ponad połowy Pacjentów w przebiegu tej choroby. Utrata włosów jest jednym z pierwszych objawów tocznia i często pierwszym powodem, przez który chorzy zgłaszają się do lekarza. Łysienie może dotyczyć skóry owłosionej głowy, brwi, rzęs, brody lub włosów meszkowych na ciele. Utrata włosów w przebiegu choroby może przyjąć formę bliznowaciejąca lub niebliznowaciejącą.
Hashimoto
W przewlekłym limfocytowym zapaleniu tarczycy – Hashimoto, oprócz typowych objawów choroby, takich jak przyrost masy ciała, zaparcia czy bradykardia, może dojść do przedwczesnego siwienia oraz łysienia telogenowego i łysienia plackowatego. Utrata włosów dotyczy nawet 25% chorych. Nagłe wypadanie włosów może objawiać się także na brodzie, brwiach oraz rzęsach i może towarzyszyć mu nadmierna suchość skóry czy łamliwość paznokci.
Inne: reumatoidalne zapalenie stawów, liszaj płaski, zespół Gougerota-Sjögrena, celiakia, łuszczyca, łojotokowe zapalenie skóry
Choroby zakaźne
Kiła
Łysienie kiłowe pojawia się ok. 3–4 miesiącu po zakażeniu chorobą. W początkowym etapie schorzenia następuje przerzedzenie włosów głównie na szczycie głowy. Łysienie ogniskowe dotyczy wypadania włosów w okolicach skroni i potylicy i jest charakterystyczne dla kiły nawrotowej. Do utraty włosów może dojść także na innych częściach ciała, takich jak brwi, rzęsy, okolice pachowe i łonowe.
Borelioza
Borelioza jest chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterie Borrelia burgdorferi przenoszone przez kleszcze. Do zarażenia może dojść wskutek ukąszenia przez tego pajęczaka. Nadmierna utrata włosów jest jednym z pierwszych objawów boreliozy, choć nie występuje u wszystkich chorych.
Inne: tyfus, szkarlatyna, gruźlica.
- Choroby przebiegające z wysoką gorączką
Nadmierną utratę włosów obserwuje się po ok. 3 miesiącach od wystąpienia gorączki lub nawet po kilkunastu dniach, jeśli gorączka była bardzo wysoka. Do chorób mogących powodować taki stan zalicza się przede wszystkim dur brzuszny, zapalenie płuc, odrę, gruźlicę i zapalenie opon mózgowych. Nadmierne wypadanie włosów obserwuje się również u osób, które chorowały na COVID-19, u których przebieg choroby obejmował wysoką temperaturę. Włosy wypadają zazwyczaj w okolicy ciemieniowo-skroniowej wskutek osłabienia mieszków włosowych.
- Choroby psychiczne
Trichotillomania
Trichotillomania to zaburzenie polegające na uporczywym i niekontrolowanym wyrywaniu własnych włosów, które może prowadzić do łysienia. Osoby chore mogą wyrywać włosy z głowy, brwi, rzęs, brody i innych owłosionych części ciała. Na trichotillomanię częściej chorują dzieci, a zaburzenie może występować samodzielnie lub razem z depresją, zaburzeniami lękowymi i zaburzeniami odżywiania się, jak również z uzależnieniami.
Inne: anoreksja i bulimia.
Zaburzenia odżywiania prowadzą do powstania niedoborów kluczowych składników odżywczych, które wpływają na procesy podziału komórek, w tym na te zachodzące w mieszkach włosowych, tj. białek (głównie aminokwasów białkowych), tłuszczów (szczególnie nienasyconych kwasów tłuszczowych), witamin (A, D, E, K oraz witamin z grupy B) i składników mineralnych (zwłaszcza żelaza, cynku, krzemu, siarki, miedzi i magnezu).
- Choroby nowotworowe
W przebiegu choroby nowotworowej do łysienia może dochodzić na dwa sposoby. Pierwszy z nich związany jest z agresywnym leczeniem, którego jednym ze skutków ubocznych jest blokowanie podziału komórkowego mieszka włosowego. W konsekwencji włosy wypadają, a na ich miejscu nie pojawiają się nowe. Proces ten ustępuje jednak wraz z zakończeniem leczenia. Wypadanie włosów może też nastąpić wskutek samego nowotworu, np. raka skóry, który atakuje powierzchnię skóry głowy, niszcząc również cebulki włosów.
- Choroby związane z niedoborem żelaza
Niedobór żelaza wpływa na pogorszenie ogólnego stanu zdrowia i może prowadzić do niedokrwistości, która ma negatywny wpływ na stan włosów. Włosy wówczas nadmiernie wypadają, stają się cienkie i bardziej łamliwe. Z tego względu każda choroba związana z niedoborem żelaza może prowadzić do nadmiernej utraty włosów. Do tych schorzeń należą przede wszystkim anemia, celiakia, wrzody żołądka i choroby zapalne jelit, ale do niedokrwistości może dojść także wskutek nadmiernej utraty krwi, np. w czasie obfitych miesiączek czy wskutek urazu.
Powyższa lista nie obejmuje wszystkich chorób, które mogą prowadzić do nadmiernej utraty włosów lub łysienia. Schorzenia skóry głowy, a przede wszystkim łysienie, to często bardzo złożone jednostki chorobowe, które mogą być powodowane więcej niż jednym czynnikiem.
Umów wizytę
