Wsparcie psychologiczne w chorobach nowotworowych i chemioterapii

Choroba nowotworowa ma ogromny wpływ na psychikę i samopoczucie Pacjentów. Z tego względu tak ważne jest, aby każdy chory, już od dnia postawienia diagnozy, mógł uzyskać profesjonalne wsparcie psychologiczne. Strach, frustracja, zmęczenie czy depresja – to tylko niektóre aspekty chorób nowotworowych i leczenia, w tym chemioterapii, które są normalnymi objawami stanu, w którym znajduje się Pacjent. Kondycja psychiczna chorych nie powinna być bagatelizowana, ponieważ ma duży wpływ na wolę walki Pacjentów i ich powrót do zdrowia. Warto pamiętać, że wsparcia mogą szukać także najbliżsi chorego, którzy równie często wymagają opieki psychologicznej. W poniższym wpisie prezentujemy formy pomocy, które może uzyskać zarówno Pacjent, jak i jego rodzina, podpowiadamy, jak zadbać o własne samopoczucie podczas choroby i chemioterapii oraz wyjaśniamy, jak wspierać osoby z nowotworem.

Specjalistyczne wsparcie

Pomoc świadczona przez psychologów, onkopsychologów, psychoterapeutów i psychiatrów może być nieoceniona dla Pacjenta chorego na nowotwór oraz jego najbliższych. Z profesjonalnego wsparcia można skorzystać w szpitalu lub w placówce, w której Pacjent jest leczony, jeśli taka forma wsparcia znajduje się w ofercie. Inną opcją są specjaliści działający w ramach różnych fundacji, które świadczą pomoc nieodpłatnie. Z pomocy psychologa, psychoterapeuty lub psychiatry można skorzystać także w ramach NFZ lub prywatnie. Jeśli w przebiegu nowotworu lub chemioterapii rozwinęły się u Ciebie depresja, stany lękowe lub inne schorzenia psychiczne, wizyta u psychiatry pozwoli Ci na aktywne leczenie tych chorób.

Doraźne wsparcie specjalistów dostępne online i telefonicznie

Uzupełnieniem wizyt u specjalistów może być bezpłatne wsparcie uzyskiwane telefonicznie lub online, które możliwe jest dzięki współpracy różnych fundacji z ośrodkami onkologicznymi. Można skorzystać z Infolinii Polskiego Towarzystwa Psychoonkologicznego (800 080 164), telefonu zaufania Fundacji Rak’n’Roll (500 459 450) oraz infolinii Polskiej Unii Onkologii (800 493 494). Dzwoniąc pod te numery, zarówno chory, jak i jego bliscy, mogą uzyskać doraźne wsparcie psychologiczne. Wirtualne Biuro Interwencji Onkologicznej (www.onkolodzy.net) oferuje merytoryczną pomoc online w zakresie onkologii, radiologii, chemioterapii i chirurgii onkologicznej. Specjaliści doradzą także, gdzie szukać najbliższego ośrodka lub centrum onkologicznego.

Rozmowy z medykami

Niezależnie od tego, jaki rodzaj terapii przyjmuje Pacjent, rozmowy z lekarzem prowadzącym, pielęgniarką czy anestezjologiem mogą pomóc w zminimalizowaniu wielu negatywnych skutków psychicznych choroby. Jeśli tylko jest taka możliwość, na wizytę ze specjalistą warto zabrać bliską osobę, która udzieli choremu nie tylko wsparcia emocjonalnego, ale także będzie aktywnie słuchać medyka i zadawać pytania. Przed wizytą, niezależnie od tego, czy jest to pierwsza, czy kolejna konsultacja, warto wypisać pytania i wątpliwości dotyczące choroby, sposobu leczenia, jego przebiegu i możliwych skutków ubocznych. Otwarta i szczera rozmowa ze specjalistą pozwala na lepsze zrozumienie choroby i rodzaju terapii oraz zdobycie wiedzy, która w wielu przypadkach sprzyja zmniejszeniu lęku i innych negatywnych emocji.

Grupy wsparcia i fundacje onkologiczne

Dla wielu chorych kontakt z innymi Pacjentami może być bardzo pomocny. Grupy wsparcia dla osób z nowotworami najczęściej funkcjonują w ramach fundacji onkologicznych. Warto również zaznajomić się z forami internetowymi zrzeszającymi chorych na dany nowotwór. W Polsce istnieje wiele fundacji i stowarzyszeń, które oferują szeroki zakres wsparcia. Dzięki nim można skorzystać z bezpłatnych konsultacji z psychologiem, zapisać się do grupy wsparcia, wziąć udział w różnorodnych warsztatach oraz aktywnościach. Fundację działającą najbliżej miejsca zamieszkania łatwo można znaleźć w Internecie. Należy pamiętać, że można skorzystać ze wsparcia telefonicznego lub online, które oferuje dana fundacja w sytuacji, kiedy nie ma możliwości udać się tam osobiście.

Samopomoc

Chorzy na nowotwór mogą skorzystać z wielu strategii samopomocy. Choć samo słowo wskazuje na to, że te techniki Pacjent powinien wykonywać samodzielnie, termin odnosi się do wszystkich strategii radzenia sobie z bólem fizycznym i psychicznym, w których mogą pomóc Ci inne osoby. Samopomoc może przybrać formę prowadzenia dziennika lub czytania książek napisanych przez osoby, które doświadczyły nowotworu. To także ćwiczenia oddechowe, wizualizacja, medytacja oraz ćwiczenia relaksacyjne. W miarę możliwości warto poświęcić się swojemu hobby, a także odnaleźć nowe. Samopomoc obejmuje także zdrowe odżywianie się, jeśli więc Pacjent doświadcza problemów z apetytem, warto skonsultować się z dietetykiem onkologicznym. Można także wypróbować techniki takie jak masaż lub akupunktura.

Wsparcie uzyskiwane od bliskich

Pomoc okazywana osobie chorej na nowotwór może przejawiać się na wiele sposobów. Jeśli jesteś bliskim Pacjenta onkologicznego, pamiętaj o kilku ważnych wskazówkach tak, aby wesprzeć chorego w taki sposób, w jaki tego potrzebuje:

• Szanuj granice i potrzeby chorego. Choć osamotnienie to uczucie, które często towarzyszy Pacjentom, nie oznacza to, że powinniśmy narzucać się chorym i starać się im pomóc za wszelką cenę, jeśli potrzebują pobyć w samotności.
• Rozpoznawaj potrzeby osoby chorej, a jeśli masz wątpliwości – zapytaj. Choć Twoje intencje są dobre, w danym momencie chory może nie mieć ochoty na wspólne oglądanie filmu lub wypicie herbaty.
• Naucz się aktywnego słuchania i bądź empatyczny. Pozwól choremu wyrazić swoje uczucia w otwarty sposób, stwarzając życzliwą atmosferę. Pamiętaj, że niektórzy Pacjenci onkologiczni źle reagują na próby pocieszania, warto więc zapytać bliskiego, jaki ma do tego stosunek.
• W rozmowie dotyczącej choroby lub leczenia warto stosować zwroty „jestem tu dla Ciebie, jeśli mnie potrzebujesz” lub „daj znać, jak mogę Ci pomóc”. Pozwala to budować poczucie bezpieczeństwa u chorego.
• Pamiętaj, że bliski może nie chcieć rozmawiać z Tobą na trudne tematy, a nawet gdy o nich rozmawiacie, warto wprowadzić balans i przeplatać je innymi wątkami dotyczącymi codziennych spraw lub zainteresowań.
• Nie udawaj, że wszystko jest w porządku, nie lekceważ choroby i nie dawaj nieproszonych rad. Unikaj sformułowań: „wszystko będzie dobrze”, czy „na pewno wyzdrowiejesz”.
• Pozwól choremu wykonywać czynności, które może realizować. Pomagając chorym, często staramy się wyręczać ich w codziennych czynnościach, zabierając im tym samym autonomię i poczucie sprawczości – unikaj tego typu zachowania.

Choroba nowotworowa oraz skutki uboczne leczenia wywierają duży wpływ nie tylko na zdrowie fizyczne, ale także psychiczne Pacjentów. Z tego względu warto szukać pomocy u specjalistów, grup wsparcia, fundacji oraz najbliższych, nie zapominając o tym, że istnieją także techniki samopomocy.