Łysienie poporodowe
Charakterystyka
Łysienie poporodowe (postpartum alopecia) jest rodzajem łysienia telogenowego, a dokładniej jego podtypem zwanym opóźnionym uwalnianiem anagenu. W czasie ciąży poziom estrogenów jest wysoki i wydłuża fazę anagenu, czyli wzrostu włosa, jednak kilka miesięcy po porodzie włosy, których cykl życia został wydłużony, gwałtownie wchodzą w fazę katagenu i telogenu, co prowadzi do ich wypadania. Ten typ łysienia jest łysieniem fizjologicznym, czyli całkowicie naturalnym, a także przejściowym. Dotyczy nawet 90% kobiet po porodzie. Włosy wypadają w dużej ilości (do 30% wszystkich włosów), a na głowie mogą pojawiać się prześwity, nie dochodzi jednak do całkowitego wyłysienia. Łysienie poporodowe to stan odwracalny i utracone włosy odrastają po około 6-12 miesiącach od urodzenia dziecka, gdy gospodarka hormonalna kobiety wraca do normy. Okres ten może być dłuższy u mam karmiących piersią (wydzielana przez organizm prolaktyna wpływa negatywnie na porost włosów) oraz kobiet chorujących na depresję poporodową (co także związane jest ze zwiększoną produkcją prolaktyny). Skóra głowy pozostaje zdrowa, bez bliznowacenia i stanów zapalnych. Choć łysienie poporodowe jest stanem naturalnym, nie należy go lekceważyć, ponieważ może być powodowane nie tylko hormonami, ale także poporodowym zapaleniem tarczycy i anemią.
Przyczyny
W czasie ciąży poziom estrogenów w organizmie kobiety zwiększa się prawie dziesięciokrotnie. Hormony te są niezbędne do utrzymania ciąży, jednak odpowiadają też za inne kwestie. Stymulują powiększanie się macicy i rozwój kanalików mlecznych w piersiach. Estrogeny mają też niemały wpływ na wygląd ciężarnej – skóra staje się gładka i promienna, a włosy gęstsze i bardziej lśniące. Dzieje się tak dlatego, ponieważ estrogeny wydłużają fazę anagenu, czyli wzrostu włosa. Z tego względu włosy, które normalnie by wypadły, pozostają na głowie. Jednak kilka miesięcy po porodzie poziom estrogenów spada, a włosy, które nie wypadły w czasie ciąży, gwałtownie wchodzą w fazę telogenu i wypadają w dużej ilości. Niektóre badania sugerują, że na łysienie poporodowe mają wpływ nie tylko hormony, ale także czynniki dziedziczne, psychiczne i urazowe. Poród, jak również wejście w nową rolę matki stanowią dla psychiki kobiety duże wyzwanie i niewątpliwie są czynnikami stresogennymi, a silny stres może powodować nadmierne wypadanie włosów. Kolejną przyczyną nadmiernego wypadania włosów po porodzie może być poporodowe zapalenie tarczycy (PPT – post-partum thyreoditis). Podobnie jak łysienie poporodowe pojawia się ok. 3 miesiące po urodzeniu dziecka i rzadko jest diagnozowane we wczesnym stadium. Kobiety po porodzie często chorują także na anemię, która również może przyczyniać się do nadmiernego wypadania włosów.
Diagnostyka
Rozpoznanie łysienia poporodowego jest stosunkowo łatwe, ponieważ dotyczy tylko kobiet po porodzie. Do postawienia diagnozy zazwyczaj wystarczy wywiad medyczny i badanie fizykalne. Rozpoznanie stawiane jest, gdy minimum 25% mieszków włosowych znajduje się w fazie telogenowej, choć w przypadku łysienia poporodowego należy spodziewać się, że liczba ta będzie znacznie większa. Podczas diagnozy dermatolog bierze pod uwagę to, że Pacjentka mogła chorować na łysienie lub inne choroby już przed ciążą. Jeśli lekarz podejrzewa, że łysienie ma związek z depresją poporodową, kieruje Pacjentkę na konsultację psychologiczną lub psychiatryczną. Jeśli istnieje podejrzenie poporodowego zapalenia tarczycy, specjalista może zalecić wykonanie USG tarczycy oraz badań krwi, aby ocenić poziom FT3, FT4, przeciwciał anty-TPO i anty-TG. Lekarz może również skierować Pacjentkę na badanie krwi w kierunku niedoboru żelaza i ferrytyny, aby wykluczyć lub potwierdzić anemię.
Metody leczenia
Łysienia poporodowego nie da się zatrzymać. Oznacza to, że włosy, które wchodzą do fazy telogenu, wypadną bez względu na jakąkolwiek terapię. Możliwe jest jednak przyspieszenie wzrostu nowych włosów i zadbanie o to, aby rosły mocne i zdrowe. Warto pamiętać, że używanie jakichkolwiek suplementów diety, wcierek i zabiegów musi być skonsultowane z lekarzem ze względu na bezpieczeństwo zarówno dla kobiety, jak i dziecka, jeśli jest karmione piersią. Aby wzmocnić odrastające włosy, w okresie połogu Pacjentka powinna stosować zróżnicowaną dietę bogatą w witaminy, szczególnie z grupy B, żelazo oraz mikro i makroelementy. Pomocny jest także regularny masaż skóry głowy, który pobudza krążenie, przyczyniając się do lepszego odżywienia mieszków włosowych. Jeśli nie istnieją przeciwwskazania do wykonania zabiegów poprawiających wzrost włosów, lekarz może zalecić specjalistyczne terapie, np. fototerapię lampą Dermalux Tri-Wave MD lub mezoterapię igłową skóry głowy. W przypadku Pacjentek, u których stwierdzono anemię lub poporodowe zapalenie tarczycy, lekarz zaleci terapię dostosowaną do tych chorób. Po przeanalizowaniu wszystkich czynników lekarz dermatolog opracowuje optymalny plan leczenia dopasowany do potrzeb i oczekiwań Pacjentki.
Umów wizytę