Witaminy i minerały a wypadanie włosów

Mikroelementy, takie jak witaminy i minerały, są niezbędnym elementem diety, który pozwala na zachowanie zdrowia organizmu. Ich wpływ na kondycję włosów nie jest jednak w pełni zbadany. Mimo tego, dotychczasowe doniesienia naukowe pozwalają na wysnucie pewnych wniosków dotyczących wpływu mikroelementów na stan włosów i łysienie. W dzisiejszym wpisie przyglądamy się 6 składnikom odżywczym występującym najczęściej w suplementach, których działanie ma poprawić kondycję włosów.  

Witaminy z grupy B

Ryboflawina (B2), kwas foliowy, witamina B12 i niacyna (B3) mogą wpływać na stan włosów, jednak obecny stan badań nie wskazuje jednoznacznie na ich rolę w nadmiernym wypadaniu włosów i łysieniu. Ich niedobory, choć rzadkie przy zdrowej diecie, są wiązane ze wzmożoną utratą włosów i pogorszeniem ich kondycji. Na niedobory kwasu foliowego są narażone osoby spożywające duże ilości alkoholu, przyjmujące określone leki oraz te z zaburzeniami wchłaniania, natomiast niedostateczny poziom witaminy B12 obserwuje się przede wszystkim u osób niespożywających mięsa. ⁽¹⁾

Biotyna

Zapotrzebowanie na biotynę (witaminę H lub B7) jest bardzo łatwo zaspokoić przy typowej diecie i dlatego jej niedobór jest stosunkowo rzadki. Może występować u osób dializowanych, żywionych dożylnie i z zaburzeniami wchłaniania witamin. Choć biotyna jest szeroko reklamowana jako remedium na wypadanie włosów, a nawet łysienie, żadne z dotychczasowych badań klinicznych nie potwierdziło pozytywnego wpływu biotyny na stan włosów u osób, u których nie występował jej niedobór. Nieuzasadniona suplementacja biotyny może natomiast zaburzać wyniki wielu badań klinicznych, takich jak pomiar hormonów tarczycy czy ferrytyny. ⁽²⁾

Witamina D

Na związek niedoboru tego pierwiastka z utratą włosów wskazuje fakt, że chorzy na krzywicę hipokalcemiczną oporną na witaminę D (w której organizm nie potrafi metabolizować tej witaminy) doświadczają łysienia. Niektóre badania wykazują, że osoby z łysieniem plackowatym mają zwykle niższy poziom witaminy D niż ludzie bez tej dermatozy. ⁽¹⁾ Warto pamiętać, że witamina D nie jest syntezowana samodzielnie przez organizm, dlatego należy badać jej poziom i uzupełniać niedobory przyjmując dobrej jakości preparaty.

Żelazo

Na niedobory żelaza narażone są przede wszystkim kobiety, które miesiączkują, co związane jest z comiesięczną utratą krwi. Kolejną grupę ryzyka stanowią osoby niejedzące mięsa i przyjmujące leki z grupy antagonistów receptora H. Badania nad związkiem żelaza z łysieniem są niejednoznaczne – niektóre stwierdzają, że niskie poziomy ferrytyny są związane z łysieniem telogenowym, łysieniem androgenowym i łysieniem plackowatym, inne nie wykazują takiej korelacji. Niekontrolowana przez lekarza suplementacja żelaza może być niebezpieczna dla zdrowia, dlatego tego minerału nie warto wdrażać do diety samodzielnie.  ⁽³⁾

Cynk

Niedobór cynku może być powiązany z łysieniem telogenowym, które zwykle łagodzi się po wdrożeniu odpowiedniej diety i/lub suplementacji. Badania wykazują wpływ cynku na łysienie androgenowe typu męskiego i żeńskiego, a także łysienie plackowate – chorzy na te dermatozy często mają niższy poziom tego minerału niż osoby zdrowe. Suplementacja minerału nie zawsze jednak przynosi efekt terapeutyczny. Na niedobór cynku narażone są osoby z chorobami nerek i wątroby, kobiety w ciąży, chorzy na alkoholizm i schorzenia zaburzające wchłanianie składników odżywczych. ⁽³⁾

Witamina A

Nadmiar witaminy A został powiązany z nadmierną utratą włosów. Spożywanie powyżej 10000 IU tej witaminy dziennie może prowadzić do hiperwitaminozy, która zaburza homeostazę (równowagę) organizmu. Stan ten zwykle związany jest z przyjmowaniem suplementów z witaminą A, dlatego należy stosować je niezwykle ostrożnie. Badania nie odnotowują przypadków hiperwitaminozy spowodowanej zbilansowaną dietą. Nadmiar witaminy A prowadzi do nadmiernego wypadania włosów poprzez zmniejszenie liczby włosów w fazie wzrostu i zwiększenia tych w fazie spoczynku. Gdy poziom witaminy ulega wyrównaniu, włosy zaczynają odrastać. ⁽¹⁾

Suplementy diety na łysienie i wypadanie włosów

Suplementy na porost włosów lub zahamowanie ich wypadania bardzo często opierają się na biotynie i nierzadko zawierają witaminę A oraz żelazo. O ile biotyna  nie jest niebezpieczna (choć zaburza wyniki wielu badań), o tyle pozostałe dwie mogą być potencjalnie szkodliwe. Z tych względów każda suplementacja powinna być uzasadniona niedoborami i zalecona przez lekarza. Najlepszą wchłanialność i biokompatybilność mają natomiast składniki odżywcze przyjmowane z pożywieniem i wypadku niedużych niedoborów wdrożenie zbilansowanej diety powinno być pierwszym krokiem postępowania. W przypadku większych niedoborów zawsze warto skonsultować się z lekarzem, który zaleci odpowiednie preparaty i badania kontrolne.

Obecny stan badań nie pozwala na stwierdzenie jednoznacznego związku pomiędzy mikroelementami a nadmiernym wypadaniem włosów. Choć pojedyncze testy wskazują, że niedobór danych składników odżywczych występuje częściej u osób chorujących na konkretne typy łysienia, uzupełnienie tych niedoborów nie zawsze przynosi poprawę. Tymczasem kolejne badania podważają wcześniejsze doniesienia, nie wykazując żadnych związków pomiędzy niedoborami witamin i minerałów a nadmiernym wypadaniem włosów. Z tych względów nie należy traktować suplementacji jako pierwszej linii leczenia. Łysienie to choroba, która powinna być dokładnie diagnozowana i leczona w pierwszej kolejności dedykowanymi lekami. W przypadku nadmiernego wypadania włosów suplementy mogą być włączane jedynie jako uzupełnienie wiodącej terapii rekomendowanej przez lekarza dermatologa.

1. Almohanna, Hind M et al. “The Role of Vitamins and Minerals in Hair Loss: A Review.” Dermatology and therapy vol. 9,1 (2019): 51-70. doi:10.1007/s13555-018-0278-6
2. https://pharmacist.therapeuticresearch.com/en/Content/Segments/PRL/2018/Feb/Biotin-and-Labs-11927
3. Guo, Emily L, and Rajani Katta. “Diet and hair loss: effects of nutrient deficiency and supplement use.” Dermatology practical & conceptual vol. 7,1 1-10. 31 Jan. 2017, doi:10.5826/dpc.0701a01