Osocze bogatopłytkowe w terapiach łysienia

Osocze bogatopłytkowe (platelet-rich plasma – PRP) wykorzystywane jest w wielu dziedzinach medycyny, między innymi w ortopedii, chirurgii, stomatologii i medycynie sportowej. Dzięki właściwościom inicjującym procesy regeneracyjne i przyspieszającym gojenie tkanek osocze bogatopłytkowe jest stosowane także w medycynie anti-aging oraz dermatologii. Używa się go w terapii niektórych typów łysienia, nadmiernego wypadania włosów, w terapiach mających poprawić ich gęstość i kondycję, a także jako środek profilaktyczny. W artykule wyjaśniamy, z jakich przyczyn osocze bogatopłytkowe jest tak wartościowym rozwiązaniem bardzo często wybieranym przez lekarzy jako element terapii łączonej, wspomagający leczenie farmakologiczne, a czasem nawet jako rozwiązanie wiodące.

Czym jest osocze bogatopłytkowe?

Osocze stanowi około połowę objętości krwi i składa się w 90% z wody. W pozostałych 10% znajdują się albuminy, białka, fibrynogen, lipoproteiny, globuliny, aminokwasy, sole mineralne, hormony i tłuszcze. To właśnie w osoczu zawieszone są elementy morfotyczne krwi, czyli erytrocyty (czerwone krwinki), leukocyty (białe krwinki) i trombocyty (płytki krwi, PLT).

Termin osocze bogatopłytkowe stosowany jest do określenia preparatu krwiopochodnego, który składa się z osocza o kilkukrotnie większym stężeniu płytek krwi w porównaniu z krwią obwodową. W osoczu bogatopłytkowym zawartość czerwonych i białych krwinek powinna być jak najniższa, a płytek krwi stosunkowo wysoka. To właśnie płytki krwi są najcenniejszym składnikiem PRP dzięki temu, że zawierają czynniki wzrostu pobudzające wszelkie proces regeneracji komórek, ich proliferację (podział) oraz łagodzące stany zapalne, co jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania skóry głowy i znajdujących się w niej mieszków włosowych. Oprócz samych płytek krwi, w osoczu zawarte są inne składniki, tj. witaminy, minerały i składniki odżywcze, cytokiny i komórki macierzyste, pozytywnie wpływają na procesy metaboliczne, odbudowę i regeneracji tkanek, a także odpowiednie ich odżywienie. To wszystko sprawia, że osocze bogatopłytkowe stało się tak wartościowym preparatem, który powszechnie wykorzystywany jest w terapiach związanych z nadmierną utratą włosów lub pogorszeniem ich kondycji. 

Jak powstaje preparat PRP?

PRP uzyskuje się poprzez pobranie krwi Pacjenta i odwirowanie preparatu, który ma określone właściwości.

W Klinice Zakrzewscy osocze bogatopłytkowe pozyskiwane jest w wyniku procedury, którą rozpoczyna pobranie krwi Pacjenta za pomocą podwójnej strzykawki. Pobrany materiał jest następnie umieszczany w specjalnej wirówce medycznej, której działanie powoduje oddzielenie się osocza z wysoką zawartością płytek krwi z pobranej próbki. Preparat powstaje bez udziału antykoagulantów czy domieszek, a technologia jego pozyskiwania gwarantuje optymalne stężenie płytek krwi w osoczu. Metoda ta pozwala na otrzymanie całkowicie autologicznego i hipoalergicznego materiału o przedłużonym działaniu czynników wzrostu.

Osocze bogatopłytkowe w zabiegach obejmujących skórę głowy może zostać podane:

• metodą mezoterapii igłowej, która polega na podawaniu niewielkich ilości preparatu z każdym wkłuciem igły w obszar zabiegowy. Metoda ta zapewnia równomierne rozmieszczenie preparatu, dostarczenie go w głąb skóry, co maksymalizuje skuteczność, oraz zapewnia dodatkową stymulację procesów naprawczych skóry dzięki powstałym wskutek iniekcji mikrouszkodzeniom. Rozmieszczenie punktów wkłucia uzależnione jest od wskazań medycznych. Obszarem zabiegowym może być  cała powierzchnia owłosionej skóry głowy, miejsca, gdzie włosy są przerzedzone lub całkowicie wypadły. 
• metodą mezoterapii mikroigłowej, kóra polega na wykonaniu niezliczonej liczny nakłuć skóry obszaru zabiegowego urządzeniem posiadającym pulsującą głowicę pokrytą mikroigiełkami. Osoba wykonująca zabieg przesuwa głowicę po powierzchni skóry (tzw. pasaże lub przejścia). Aplikacja osocza bogatopłytkowego odbywać się może w trakcie wykonywania przejść, tuż przed lub po ich wykonaniu, w zależności od wskazań. Dzięki wykonanym mikrouszkodzeniom metoda mezoterapii mikroigłowej zapewnia bardzo intensywną stymulację procesów autoregeneracji skóry głowy i umożliwia penetrację aplikowanego na skórę preparatu. 

W przypadku powyższych metod, możliwe jest znieczulenie obszaru zabiegowego, aby procedura przebiegła w jak najbardziej komfortowych dla Pacjenta warunkach. Aby przyspieszyć proces gojenia, można dodatkowo po zabiegu zastosować fototerapię lampami LED, jeśli są takie wskazania. Podanie osocza bogatopłytkowego metodą mezoterapii igłowej, jak i mikroigłowej wymaga serii zabiegów w określonych przez lekarza odstępach czasu. Plan zabiegowy określany jest indywidualnie po uwzględnieniu wskazań medycznych oraz oczekiwań Pacjenta.

Skąd bierze się skuteczność osocza bogatopłytkowego w leczeniu łysienia?

Najcenniejszym składnikiem osocza bogatopłytkowego są, jak sama nazwa wskazuje, płytki krwi. Dzieje się tak dlatego, ponieważ płytki krwi zawierają fizjologicznie aktywne białka, zwane czynnikami wzrostu (growth factors – GFs), które pełnią wiele funkcji niezbędnych do prawidłowego porostu włosów. Najistotniejsze z nich to:

• płytkopochodny czynnik wzrostu (PDGF) – promuje powstawanie nowych naczyń krwionośnych. Lepiej unaczynione tkanki mają szansę na dotlenienie i lepsze zaopatrzenie w substancje odżywcze.
• transformujący czynnik wzrostu b1 i b2 (TGF-b1 i TGF-b2) – regulują metabolizm fibroblastów, wzmacniają strukturę włosa i przyspieszają gojenie.
• nabłonkowy czynnik wzrostu (EGF) – wspiera różnicowanie się komórek, a co za tym idzie, wspiera tworzenie się nowych włosów.
• insulinopodobny czynnik wzrostu (IGF) – wpływa na migrację keratynocytów i wydłużenie fazy wzrostu włosa, czyli opóźnia jego wypadanie.
• naczyniowo-śródbłonkowy czynnik wzrostu (VEGF) – wspiera tworzenie nowych komórek i wydłuża żywotność tych, które funkcjonują.
• czynnik wzrostu fibroblastów (FGF) – uczestniczy w procesie wzrostu włosów, wpływa na tworzenie ziarniny i przebudowę tkanek, a także na różnicowanie i migrację keratynocytów,
• czynnik wzrostu hepatocytów (HGF) – promuje powstawanie nowych naczyń krwionośnych, jest kluczowym czynnikiem w procesie samonaprawy tkanek i pełni istotną funkcję w prawidłowym rozwoju mieszków włosowych.

Jak PRP wpływa na porost włosów i ich kondycję?

Zawartość wyżej wymienionych czynników wzrostu bezpośrednio przekłada się na wysoką skuteczność stosowania PRP w terapiach łysienia. Działanie czynników wzrostu obecnych w osoczu bogatopłytkowym wpływa na:

• wydłużenie fazy anagenu, czyli wzrostu włosa, co przekłada się na zmniejszenie wypadania włosów,
• wzrost grubości łodygi włosa,
• zwiększenie liczby mieszków włosowych,
• wzrost liczby włosów i zwiększenie ich gęstości,
• powstawanie nowych naczyń krwionośnych, dzięki czemu mieszki włosowe są lepiej zaopatrzone w tlen i substancje odżywcze,
• nawilżenie skóry głowy,
• regulację pracy gruczołów łojowych.

Komu polecane jest osocze bogatopłytkowe?

Osocze bogatopłytkowe wykorzystywane jest w leczeniu łysienia androgenowego typu męskiego i żeńskiego, w łysieniu plackowatym, łysieniu anagenowym i telogenowym. Najczęściej jest to zabieg wspierający wiodącą terapię, która powinna obejmować leczenie farmakologiczne, które zawsze jest pierwszym wyborem w przypadku zdiagnozowania łysienia. Włączenie zabiegów z wykorzystaniem PRP może podnieść skuteczność terapii wiodącej, wydłużyć jej działanie, przyspieszyć efekty, a czasem złagodzić ewentualne skutki uboczne.

W wyjątkowych sytuacjach, kiedy Pacjent nie może lub nie chce skorzystać z proponowanych mu przez lekarza terapii doustnych lub miejscowych typowych dla wybranego rodzaju łysienia ze względu na przeciwwskazania medyczne lub zbyt obciążające skutki uboczne, rozwiązaniem wiodącym może stać się osocze bogatopłytkowe, którego nadrzędnym celem jest wówczas stworzenie skórze głowy jak najlepszych warunków do wytwarzania zdrowych i mocnych włosów. 

Zabiegi z wykorzystaniem PRP można wykonywać także profilaktycznie u osób z dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku łysienia androgenowego. Osocze bogatopłytkowe stosuje się także w leczeniu nadmiernego wypadania włosów spowodowanego m. in. ciążą, menopauzą, ubogą dietą i stresem, jak również u Pacjentów, którzy zauważają pogorszenie kondycji i gęstości włosów.

Jakie są zalety osocza bogatopłytkowego?

Wśród zabiegów stosowanych w leczeniu łysienia osocze bogatopłytkowe wyróżnia się autologicznością (materiał pobierany jest od tej samej osoby, której jest podawany) i związanym z nią wysokim stopniem bezpieczeństwa. Wpływa to na zmniejszenie ryzyka skutków ubocznych, takich jak reakcje alergiczne czy inne nietolerancje, dlatego może być stosowane także u Pacjentów bardzo wrażliwych, u których inne terapie zostały wykluczone.

Osocze bogatopłytkowe stosowane w terapii łysienia cechuje się wysoką skutecznością, stosunkowo niską inwazyjnością i krótkim czasem trwania zabiegu. Ze względu na dobre tolerowanie tego zabiegu przez Pacjentów bardzo często jest wybierane jako element składowy wielu terapii łączonych obejmujących inne profesjonalne zabiegi i leki.