Co włosy i skóra głowy “mówią” o Twoim zdrowiu?
15/04/2024

Co włosy i skóra głowy “mówią” o Twoim zdrowiu?

Czy wiesz, że zmiany w wyglądzie o kondycji skóry głowy i włosów mogą świadczyć o tym, że coś niepokojącego dzieje się w Twoim ciele? Rozwijające się choroby, niedobory lub konsekwencje niezdrowego trybu życia często wywołują bardzo różne objawy w tym nietypowe, wśród których można wymienić również te dotyczące włosów i skóry głowy. Wzmożone wypadanie włosów, przedwczesne siwienie, nadmierny łojotok lub przesuszenie skóry głowy - to sygnały, których wystąpienie i utrzymywanie się powinno wzbudzić naszą czujność i przekonać do uważnej obserwacji naszego organizmu. Z pozoru niewinne problemy z włosami mogą wiązać się z występowaniem poważniejszych chorób lub być wynikiem negatywnego wpływu naszego stylu życia na nasze ciało.

Palenie tytoniu może przyczyniać się do siwienia włosów

Palenie wyrobów tytoniowych wpływa na przedwczesną utratę barwnika włosów melaniny. Nikotyna i substancje smoliste zawarte w papierosach przyczyniają się do przedwczesnego starzenia się komórek organizmu oraz wzmożonego powstawania wolnych rodników. Dotyczy to również komórek, z których zbudowana jest skóra głowy oraz struktury włosa, w tym mieszki włosowe, gdzie znajdują się melanocyty, czyli komórki produkujące barwnik włosa - melaninę. Udowodniono1, że melanocyty u palaczy wcześniej przestają produkować melaninę niż u osób nie palących papierosów, co oznacza, że palenie tytoniu przyspiesza siwienie. Warto nadmienić, że substancje toksyczne zawarte w dymie papierosowym wpływają negatywnie także na poziom odżywienia i dotlenienia komórek skóry głowy i włosów, spowolnienie ich regeneracji i wywołanie przewlekłego stanu zapalnego o niskim nasileniu, co może prowadzić do ogólnego pogorszenia kondycji włosów, które mogą szybciej wypadać, przerzedzać się, przesuszać i łamać.

Łamliwe włosy mogą wskazywać na zespół Cushinga

Łamliwe włosy to jeden z objawów zespołu Cushinga, schorzenia, które zwykle powodowane jest zbyt dużą ilością kortyzolu w organizmie. Kortyzol, znany także jako “hormon stresu”, wytwarzany głównie przez korę nadnerczy w odpowiedzi na stresujące sytuacje. Jego produkcja wzrasta w momencie zagrożenia lub w odpowiedzi na wysiłek fizyczny i jest to stan naturalny. W sytuacji jednak, gdy podwyższenie poziomu kortyzolu utrzymuje się, może to być wynik przyjmowania niektórych leków (glikokortykosteroidów) lub zmian w obrębie przysadki mózgowej i chorób nadnerczy. Łamliwość włosów nie jest objawem specyficznym, jeśli jednak występuje u osoby przyjmującej leki lub wraz z innymi objawami, tj. zaokrągleniem twarzy, otłuszczeniem karku, męczliwością i powstawaniem siniaków, powinno być powodem do niepokoju. Leczenie zespołu Cushinga może obejmować zmianę dawki leków, które wywołują chorobę lub wyleczenie chorób przysadki mózgowej i nadnerczy.

Łojotok skóry głowy może wskazywać na cukrzycę

Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) to przewlekła, nawrotowa choroba skóry, charakteryzująca się nadmiernym łojotokiem, zaczerwienieniem skóry oraz łuskami, które mogą występować na skórze głowy, ale także na twarzy, klatce piersiowej i plecach. Osoby chorujące na cukrzycę są bardziej podatne na rozwój różnych schorzeń skórnych, w tym łojotokowego zapalenia skóry. Istnieje kilka teorii wyjaśniających ten związek. Jedna z nich sugeruje, że zaburzenia metaboliczne towarzyszące cukrzycy mogą wpływać na funkcjonowanie gruczołów łojowych, prowadząc do nadmiernego wydzielania łoju i tworzenia się łusek. Ponadto, osoby z cukrzycą są bardziej narażone na infekcje skórne, które mogą prowadzić do rozwoju łojotokowego zapalenia skóry. Leczenie polega na łagodzeniu objawów i zwykle obejmuje środki miejscowe o działaniu przeciwgrzybicznym, keratolitycznym i przeciwzapalnym, a w przypadku bardziej zaawansowanej postaci choroby również środki doustne, np. retinoidy i antybiotyki. Świadomość współistnienia chorób jest bardzo istotna, gdyż pozwala nam na wdrożenie profilaktyki, czyli między innymi regularnych celowanych badań, jak również prowadzenia trybu życia, który zmniejszy ryzyko wystąpienia schorzenia, w którego grupie ryzyka się znajdujemy.

Przerzedzenie włosów może świadczyć o chorobach tarczycy

Osoby chorujące na niedoczynność tarczycy (stan, w którym tarczyca nie wytwarza wystarczającej ilości tyroksyny) mogą zauważyć zwiększone wypadanie, matowienie i łamliwość włosów. Niedoczynność tarczycy występuje u około 5% populacji kobiet i 1% mężczyzn, jednak większość przypadków cechuje się łagodnym przebiegiem. Choroba może powodować przerzedzenie włosów i inne objawy, takie jak nadmierne zmęczenie, bóle stawów i mięśni, opuchliznę twarzy i przyrost masy ciała. Badanie hormonu tyreotropowego (TSH) pozwala zdiagnozować chorobę, a terapia obejmuje przyjmowanie odpowiednich leków. Niektóre zaburzenia tarczycy mogą mieć związek z łysieniem plackowatym. Ten rodzaj wypadania włosów powoduje powstawanie okrągłych łysych ognisk. Dokładne przyczyny choroby nie są znane, wiadomo jednak, że łysienie plackowate związane jest z zaburzeniami immunologicznymi.

Nadmierne wypadanie włosów może być związane z anemią

Nagłe i intensywne wypadanie włosów może być oznaką niskiego poziomu żelaza w organizmie. Problem może dotyczyć szczególnie osób niejedzących mięsa i kobiet, które mają obfite miesiączki, ale nie tylko. Żelazo pełni kluczową rolę w wielu reakcjach biologicznych i chemicznych zachodzących w organizmie, jest także niezbędne do prawidłowego wzrostu włosów. Jeśli badania krwi wskazują na niedobór tego mikroelementu,  spożywanie większej ilości pokarmów bogatych w żelazo, przyjmowanie leków lub suplementów diety pomoże uzupełnić braki żelaza, co pozytywnie wpłynie na stan całego organizmu i pozwoli ograniczyć nadmierną utratę włosów.

Białe płatki spadające ze skóry głowy mogą okazać się łupieżem

Białe lub żółtawe płatki na skórze głowy i włosach mogą być oznaką łupieżu, przewlekłej choroby skóry głowy, która dotyka nawet 50% populacji. Łupież zwykle nie jest powiązany z poważnymi problemami zdrowotnymi, jednak nie należy lekceważyć pierwszych objawów tej choroby. Łupież wywołany jest grzybami drożdżopodobnymi z gatunku Malassezia, a chorobie często towarzyszy świąd, łojotok, podrażnienie i napięcie skóry głowy.

Osoby stosujące używki i chorujące na zaburzenia hormonalne mogą doświadczać łupieżu częściej niż inni. Warto zaznaczyć, że łupież nie jest zaraźliwy, a leczenie nie jest skomplikowane i zwykle polega na stosowaniu dobranych szamponów przeciwłupieżowych, które zawierają składniki o działaniu przeciwgrzybiczym, keratolitycznym i przeciwzapalnym, np.kwas salicylowy, dwusiarczek selenu, pirotynian cynku i pirokton olaminy.

Obserwacja swojego ciała i monitorowanie wszelkich zmian w funkcjonowaniu organizmu jest ważnym elementem dbania o swoje zdrowie. Czasem niepozorne sygnały wysyłane przez organizm mogą być objawem poważniejszych chorób lub wskazywać na ryzyko ich pojawienia się, dlatego nie należy ich bagatelizować. Jeśli zatem zauważasz niepokojące zmiany w wyglądzie włosów i skóry głowy, skonsultuj je z dermatologiem. Lekarz może zlecić Ci dodatkowe badania lub skierować Cię do specjalisty gdy uzna, że nieprawidłowości mogą być związane z innymi schorzeniami.


[1] Smokers' hair: Does smoking cause premature hair graying? Ayman A Zayed 1, Awni D Shahait, Musa N Ayoub, Al-Motassem Yousef, published: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23741662/, accessed 17.04.2024

TOP